Hawaii Raceway Park, pierwszy tor wyścigowy na Hawajach, powstał w 1962 roku i służył do rozgrywania lokalnych zawodów. Ze względu na dużą odległość wysp od wybrzeża Stanów Zjednoczonych, archipelag rzadko gościł większe imprezy sportowe. Do największych wydarzeń odbywających się na Hawajach wliczają się mecze lig futbolu Amerykańskiego, Pro Bowl oraz Aloha Bowl, a także piłkarskiej ligi WFL. Sytuację dodatkowo komplikowała niechęć lokalnych przedsiębiorców do sponsorowania Amerykańskich imprez. Rdzenni mieszkańcy byli nieprzychylni wobec Amerykanów, gdyż Ci skolonizowali ich wyspy i włączyli je do swojego kraju.
Pierwsze plany organizacji międzynarodowego wyścigu na Hawajach pojawiły się w 1993 roku za sprawą promotora, Dicka Rutherforda. Amerykanin, który był zaangażowany w wyścigi Indycar od 1971 roku, był także przyjacielem właściciela zespołu Patrick Racing, Pata Patricka. W latach 1986-87 prowadził natomiast serię wyścigową ARS.
Wyścig miał być rozegrany na torze stworzonym wewnątrz Aloha Stadium. Wziąć w nim mieli udział czołowi zawodnicy z najbardziej prestiżowych serii wyścigowych. Uczestnicy mieli rywalizować samochodami Shelby Can-Am, a zainteresowanie startem wyraziło 13 kierowców. Impreza jednak nigdy nie doszła do skutku.
Super Prix Hawajów
Rutherford nie poddał się jednak i w 1996 roku ponownie starał się zorganizować wyścig na tropikalnych wyspach. Potrzebował jednak znaleźć odpowiednią lokalizację oraz serię wyścigową gotową zawitać na Hawaje. W tym celu spotkał się z dyrektorem generalnym CART, Andrew Craigiem, który nie poparł projektu uważając za zbyt niedopracowany. Mimo to wyścig zdobył poparcie kilku ekip CART, a także członków zarządu serii. Przekonywali oni Craiga, iż nawet w razie niepowodzenia, CART nie poniesie strat finansowych dzięki polisie ubezpieczeniowej. Przy jednogłośnej decyzji zarządu Craig postanowił zaakceptować projekt wyścigu i Rutheford mógł kontynuować pracę nad imprezą.
Plan utworzenia Super Prix Hawajów ogłoszono podczas konferencji prasowej na plaży w Waikiki 25 lutego 1999 roku. Udział w niej wzięli gubernator Hawajów, Ben Cayetano, szef CART, Andrew Craig oraz współorganizator imprezy, Dick Rutherford. Podpisano trzyletnią umowę, a pierwszy wyścig zaplanowano na 13 listopada 1999 roku. Impreza miała stać się drugim, po U.S. 500, flagowym wyścigiem CART. Jako lokalizację wyścigu wybrano lotnisko Kalaeloa Airport na wyspie Oʻahu w pobliżu Honolulu. Utworzony na nim tor miał mieć długość 2,897 km i składać się z 10 zakrętów. Prowadził on przez jeden z pasów startowych oraz drogę do kołowania. Obiekt miał kształt prostokąta i w każdym rogu posiadał zakręt o 90 stopni. Na prostej startowej oraz na przeciwległej prostej znajdowała się także szybka seria zakrętów lewy-prawy. Projekt zakładał również zbudowanie dwóch trybun, które miały pomieścić łącznie 50 000 widzów
O układzie toru pozytywnie wypowiadał się pełniący rolę rzecznika wyścigu Mario Andretti, który wykonał kilka okrążeń po lotnisku Kalaeloa za kierownicą Chevroleta Corvetty ZR-1:"Sądzę, że to będzie bardzo interesujący tor wyścigowy, ponieważ ma kilka miejsc, w których kierowcy będą mogli obierać różne linie jazdy. Z tego powodu niektórzy zawodnicy pokochają ten tor, a innym nie będzie on odpowiadał do ich stylu jazdy."
Planowany układ toru (bandeiraverde.com.br)
Pierwszą edycję wyścigu zaplanowano jako niezaliczaną do klasyfikacji generalnej rundę kończącą sezon 1999. Losy mistrzowskiego tytułu miały się rozstrzygnąć już dwa tygodnie wcześniej podczas zawodów na owalu w Fontanie. Super Prix Hawajów miało być pierwszym w historii CART niepunktowany wyścig od czasu Marlboro Challenge rozgrywanego w latach 1987-1992, które nie cieszyło się jednak zbyt dużą popularnością i zaprzestano jego organizacji.
Lista startowa
W Super Prix Hawajów miało wziąć udział 16 zawodników. Oficjalna lista startowa nie została nigdy opublikowana. Zgodnie jednak z wcześniejszymi ustaleniami prawo startu otrzymałaby pierwsza dwunastka klasyfikacji generalnej sezonu. Oznaczałoby to, że w wyścigu wystartowaliby: Juan Pablo Montoya, Dario Franchitti, Paul Tracy, Michael Andretti, Max Papis, Adrián Fernández, Gil de Ferran, Jimmy Vasser, Tony Kannan oraz Brian Herta. Zapewne dołączyłby do nich trzynasty w klasyfikacji generalnej Patrick Carpentier, który zająłby miejsce dziesiątego w punktacji, tragicznie zmarłego Greega Moore'a. Kanadyjczyk zginął na 9 okrążeniu kończącego sezon wyścigu Marlboro 500 na Fontanie.
Kolejne cztery miejsca na liście startowej miały zostać rozdysponowane wedle uznania organizatora. Pierwszeństwo mieli popularni kierowcy CART z poza pierwszej dwunastki. Wśród kandydatów znajdowali się Al Unser, Jr., Scott Pruett oraz Robby Gordon. Wcześniej rozważano również zaproszenie emerytowanych kierowców CART oraz zawodników startujących wówczas w innych seriach (np. uczestniczących w wyścigach Formuły 1 Jacquesa Villeneuva i Alexa Zanardiego). Władze CART jednak zrezygnowały z tego pomysłu obawiając się, że Ci pokonają regularnie startujących zawodników.
Przyznawanie czterech dzikich kart wśród kierowców serii miało dodatkowo zachęcić uczestniczących w mistrzostwach zawodników do walki o dobre rezultaty i pomóc w utrzymaniu motywacji przez cały sezon.
Format zawodów
Impreza została zaplanowana na trzy dni. W czwartek miały odbyć się treningi, natomiast na piątek zaplanowano kwalifikacje. Miały mieć one formę eliminacji. Podobny format czasówki przyjęła seria Indycar po połączeniu z Champ Car.
Lotnisko Kalaeloa (ulutree.blogspot.com)
W sobotę miały odbyć się dwa 60-minutowe wyścigi, pomiędzy którymi zaplanowano godzinną przerwę. Za pozycje w każdym wyścigu kierowcy otrzymaliby odpowiednią liczbę punktów. Dodatkowe punkty można było dostać za najszybsze okrążenie w wyścigu oraz za największą liczbę wyprzedzonych zawodników. Kierowca, który podczas obydwu wyścigów uzbiera największą liczbę oczek, miał zostać zwycięzcą. Kolejność startowa do pierwszego wyścigu ustalona zostałaby na podstawie kwalifikacji, natomiast do drugiego biegu zawodnicy mieli wyruszyć według odwróconej kolejności z mety pierwszego wyścigu.
W trakcie przerwy kierowcy mogli odpocząć, a mechanicy dokonać niezbędnych prac przy bolidach. Organizatorzy planowali w tym czasie zapewnić widzom wiele atrakcji wzorowanych na finale SuperBowl. Przewidziano występy muzyczne, pokazy lotnicze oraz konkurs piękności Hawaiian Tropic. Zaplanowano także nagrodę dla telewidzów w wysokości 1 miliona dolarów. W wieczór poprzedzający wyścig miały odbyć się koncerty LeAnny Rimes, Sugara Raya oraz zespołu Big Bad Voodoo Daddy.
Nagroda pieniężna
W celu zwiększenia zainteresowania zawodami organizator postanowił przeznaczyć 10 milionów dolarów na nagrody pieniężne dla uczestników. Miało to zapewnić emocje kibicom i zachęcić kierowców do walki o zwycięstwo w tym niepunktowanym wyścigu. 5 milionów dolarów przewidziano dla zwycięzcy zawodów. Kierowca, który wywalczyłby pierwsze pole startowe, otrzymałby 250 000 dolarów. Przewidziano także nagrodę dla zawodnika, który wykręci najszybsze okrążenie w wyścigu.
Zaplanowana pula nagród była najwyższą w historii motosportu. Przewyższała ona nawet tą z wyścigu Indianapolis 500 z 1999 roku. Organizatorzy przeznaczyli wówczas do podziału 9 047 150 dolarów. Największą gratyfikację finansową za triumf otrzymał natomiast Arie Luyendyk, który za wyścig z 1997 roku dostał 1 568 150 dolarów. Najwyższą sumę pieniędzy za zwycięstwo w wyścigu CART zgarnął Jimmy Vasser, zdobywając 1 145 000 dolarów za wyścig U.S. 500 w 1996 roku.
Rekordowa nagroda w wyścigu NASCAR była jeszcze wyższa. Zwycięzca Daytony 500 z 1999 roku, Jeff Gordon otrzymał 2 172 246 dolarów, z czego milion pochodził z nagrody Winston No Bull 5. Łączna pula nagród wyniosła natomiast ponad 9 milionów dolarów.
Plaża Waikiki (farm8.staticflickr.com)
Relacja telewizyjna
Wyścigi CART były transmitowane w 1999 roku przez dwie stacje telewizyjne - ABC oraz ESPN. Żadna jednak nie była w stanie relacjonować Super Prix Hawajów ze względu na kolizję terminów z meczami futbolu uczelnianego. Dodatkowo stacje te znacznie utrudniły promocję imprezy nie pozwalając organizatorom na wykorzystanie nagrań z transmitowanych przez nich wyścigów, a także nie wspominając podczas swoich relacji ani słowem o rundzie na Hawajach.
Z powodu braku kontraktu na relacjonowanie wydarzenia, promotor podpisał umowę z telewizją Showtime, która miała pokazać wyścig w systemie pay-per-view. Kwota, jaką musieli zapłacić kibice za możliwość obejrzenia tego wyścigu wynosiła 19 dolarów i 95 centów. Spotkało się to jednak ze sporym niezadowoleniem fanów. Kibice motosportu w Stanach Zjednoczonych nie byli przyzwyczajeni do oglądania wyścigów w ten sposób. Do tej pory jedynymi zawodami transmitowanymi w systemie pay-per-view była runda NASCAR Winston Cup na Pocono w latach 1986-1987. Relacja z tych zawodów nie przyciągnęła jednak zbyt wielu widzów przed ekrany telewizorów i szybko zrezygnowało z tego systemu.
Co więcej, według rankingu Nielsona, seria CART nie miała zbyt dużej oglądalności na kanałach ESPN oraz ABC w 1999 roku. Przewidywano, że na oglądanie wyścigu na Hawajach w systemie pay-per-view zdecyduje się niewielka liczba kibiców i cała relacja może przynieść straty. Zniechęcało to także potencjalnych sponsorów, którym zależało na jak największej oglądalności.
Po przeprowadzeniu własnych badań telewizja Showtime zrzekła się we wrześniu praw do transmisji wyścigu. Jednym z powodów był odbywający się tego samego dnia i pokazywany przez tą samą telewizję w systemie pay-per-view pojedynek bokserki pomiędzy Evanderem Holyfieldem i Lennoxem Lewisem w Las Vegas.
W ostatniej chwili, dzięki pomocy Dona Panoza organizatorzy zdołali podpisać umowę z telewizją Speedvision, która była wówczas dostępna tylko w nielicznych domostwach. Umowa nie została nigdy publicznie ogłoszona.
Przygotowania
W ramach przygotowań do wyścigu wytyczono na płycie lotniska prowizoryczny tor składający się z dwóch prostych oraz kilku zakrętów. W czerwcu kierowca PacWest Racing, Maurício Gugelmin wykonał na nim kilka okrążeń.
W międzyczasie doszło do restrukturyzacji w organizacji, w wyniku której Rutheford został odsunięty ze stanowiska dyrektora generalnego, a jego miejsce zajął Phil Heard pełniący do tej pory rolę promotora Grand Prix Vancouver.
Maurício Gugelmin na płycie lotniska Kalaeloa (starbulletin.com)
Organizatorzy starali się znaleźć sponsora gotowego wyłożyć 5 milionów dolarów. Jednakże późne ogłoszenie swoich planów znacznie komplikowało sytuację, ponieważ większość firm planuje swoje budżety z wielomiesięcznym, a czasem nawet rocznym wyprzedzeniem. Żaden większy sponsor, łącznie z tymi zaangażowanymi w sport nie chciał wziąć udziału w tym przedsięwzięciu. Promotorzy podpisali zaledwie kilka umów z lokalnymi firmami, lecz ich łączny wkład nie przekroczył wymaganych 5 milionów dolarów. Niektóre z kontraktów nie niosły za sobą żadnych pieniędzy. Chevrolet Hawaii zapewnił samochód bezpieczeństwa, a siec hoteli Sheraton Hawaii zaproponowała darmowe pokoje w zamian za reklamę.
Pod koniec lata organizatorzy wydali 10 milionów dolarów na marketing oraz koszty operacyjne. Spowodowało to deficyt w budżecie uniemożliwiający ukończenie budowy toru, odpowiednią promocję imprezy oraz przeprowadzenie jesiennej wyprzedaży pozostałych biletów.
Początkowe szacunki zakładały, że na zawody może przybyć 100 000 widzów, a potencjalny dochód miał wynosić 80 mln dolarów. Organizatorzy sprzedali jednak zaledwie 20 000 biletów na Super Prix Hawajów. W ostatniej chwili obniżono ich cenę do 10 dolarów za dowolne miejsce, jednak nie poprawiło to znacznie sytuacji. Informacja o wyprzedaży pojawiła się w lokalnej telewizji, lecz ze względu na brak funduszy zrezygnowano z kolejnych powtórek reklam.
Mimo to promotorzy zdołali zdobyć dodatkowe 30 milionów dolarów, które miały pokryć wszystkie koszty mimo niskiej sprzedaży biletów, braku sponsoringu i dochodów z relacji telewizyjnej. Wsparcia udzielił bank CNB Capital z New Hampsire. Jednakże w październiku doszło do załamania rozmów i bank CNB zakończył swoją inwestycję.
Tymczasem CART zgodziło się na obniżenie opłaty licencyjnej. Nie było jednak gotowe ponieść kosztów promowania wyścigu na własną rękę. Sytuację dodatkowo komplikował strajk pracowników portowych, którzy znacznie spowolnili swoją pracę. W związku z tym, że około 90% towarów trafiała na Hawaje drogą morską, protest odbił się na wszystkich gałęziach przemysłu.
Wiele elementów potrzebnych do przygotowania toru, w szczególności barier i trybun, przybyła po terminie lub w ogóle nie dotarła do celu. Aluminiowe elementy niezbędne do zbudowania trybuny przed dostarczeniem na miejsce spędziły dwa tygodnie w przystani. Niektóre z kontenerów pozostały na statku wciąż pływającym po wodach Pacyfiku, natomiast metalowe siatki stanowiące element ogrodzenia nigdy nie opuściły kontynentu.
Wyspa O'ahu (goodfreephotos.com)
Tymczasem promotor próbował znaleźć innych inwestorów, którzy byliby gotowi zapewnić odpowiedni kapitał. Organizatorzy starali się o pożyczkę na kwotę 15 milionów dolarów na wysoki procent, aby pokryć koszty nagród finansowych i ukończyć budowę toru. Rozważano zmniejszenie puli nagród do 8 milionów dolarów i rezygnację z przyznania czterech dzikich kart. Ostatecznie, podczas spotkania, które miało miejsce 19 października, zadecydowano o anulowaniu wyścigu.
Po południu tego samego dnia wydano oświadczenie mówiące o odwołaniu zawodów. Prezes Hawaiian Super Prix LLC, David Grayson oraz główny menedżer, Phil Heard wysłali list do CART w którym stwierdzili, że "HSP nie jest w stanie wywiązać się ze zobowiązań finansowych wobec CART".
W związku z odwołaniem zawodów prezes CART, Andrew Craig wydał komunikat: "Jesteśmy rozczarowani tym, że musimy wydać to oświadczenie, ale Super Prix Hawajów nie było w stanie zabezpieczyć odpowiednich funduszy w celu pokrycia niezbędnej opłaty licencyjnej a także innych opłat wobec CART".
Anulowanie wyścigu spotkało się z dużą krytyką mediów i nadwyrężyło wizerunek serii. Doprowadziło także do strat w branży turystycznej oraz wśród lokalnych przedsiębiorców.
Oszacowano, że gdyby wyścig nie został odwołany, tor oraz ponad połowa trybun i tak nie zostałaby ukończona z powodu strajku, który zakończył się dopiero 25 października. Bolidy i wyposażenie ekip miało przybyć na Hawaje samolotem, jednak nie wiadomo, czy tor byłby gotowy na rozegranie zawodów.
Craig przyznał jednak, że sam pomysł wyścigu na Hawajach był dobry: "Pomijając ekonomię, ogólny pomysł był w porządku. Biorąc pod uwagę same podstawy projektu wydawał się on zdecydowanie atrakcyjny. Model biznesowy nie miał jednak sensu, a Ruthenford nie był w stanie nad nim zapanować".
Wziął także na siebie pełną odpowiedzialność za niepowodzenie projektu: "Byłem dyrektorem generalnym i dopuściłem do tego, co się stało. Ponoszę za to pełną odpowiedzialność. Mimo, że miałem dwóch lub trzech ludzi, którzy bardzo chcieli rozegrania tego wyścigu, nie mogłem zrozumieć ich motywów". Przyznał także, że CART nie mogło anulować wyścigu z własnej inicjatywy, gdyż wiązałoby się to z utratą pieniędzy z polisy ubezpieczeniowej.
Czy, gdyby organizacja Super Prix Hawajów doszła do skutku, wyścig okazałby się sukcesem? Można podejrzewać, że wbrew założeniom, nigdy nie stałby się poważną alternatywą dla Indianapolis 500. Impreza na płycie lotniska Kalaeloa mogła jednak wzbudzić spore zainteresowanie kibiców, a smaku rywalizacji dodawałby niecodzienny format zawodów i wysoka nagroda pieniężna. Jednakże promotorzy imprezy natrafili na liczne problemy, a wyścigi Indycar nigdy nie zawitały na archipelag Hawajów położony 3 200 km od wybrzeża Stanów Zjednoczonych.
Źródła
en.wikipedia.org
motorsportstribune.com
www.motorsport.com/champcar-cart-mario-andretti-in-hawaii-promoting-hsp
www.motorsport.com/champcar-cart-hsc-points-to-paradise
www.motorsport.com/champcar-cart-hsp-mario-andretti-takes-lap-around-hawaii
www.motorsport.com/champcar-cart-hawaiian-super-prix-cancelled-promoter-fails-to-meet-funding-agreement
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz