Pod koniec lat '70 szefowie kilku zespołów rywalizujących w Championship Car zaczęli rozważać utworzenie własnej serii wyścigowej. Idea ta była wynikiem niezadowolenia z decyzji podejmowanych przez USAC. Ekipom szczególnie nie podobało się podniesienie wpisowego na wyścigi, a także brak relacji telewizyjnych z większości zawodów poza Indianapolis 500. Zespoły były niezadowolone również z ograniczeń narzuconych na jednostkę napędową Coswortha DFV, które miały za zadanie wyrównanie osiągów z tańszym, jednakże już przestarzałym silnikiem Offenhausera.
Pozycja USAC została dodatkowo osłabiona, gdy w 1977 roku zmarł założyciel serii, Tony Hulmann, a rok później w katastrofie lotniczej zginęło ośmiu oficjeli USAC.
Tymczasem Dan Gurney napisał dokument, znany powszechnie jako "Gurney white paper", wzywający zespoły do utworzenia organizacji Championship Auto Racing Teams. CART miała zająć się negocjowaniem praw do transmisji oraz kontraktów z właścicielami torów zastępując w tej roli USAC i była wzorowana na zarządzanej przez Berniego Eclestone'a FOCA, która walczyła o prawa zespołów w Formule 1.
Dan Gurney
Do Gurneya dołączyli członkowie innych ekip, w tym Roger Penske i Pat Patrick. Zespoły przedstawiły swoje żądania zarządowi USAC domagając się większej reprezentacji w radzie dyrektorów organizacji. W listopadzie 1978 roku ich wniosek został odrzucony. CART postanowiło w związku z tym zorganizować własną serię zgodnie z zasadami zawartymi w białej księdze Gurneya.
Mistrzostwa utworzone zostały pod egidą SCCA, dzięki czemu mogły zostać uznana przez ACCUS - organ reprezentujący FIA na terytorium Stanów Zjednoczonych. CART szybko wzbudziło duże zainteresowanie ekip oraz promotorów wyścigów. Inauguracyjny sezon rozpoczął się 11 marca 1979 roku. Ze względu na rozłam władze USAC odrzuciły zgłoszenia ekip CART do Indianapolis 500. Zespoły pozbawione możliwości startu wniosły sprawę do sądu, który uznał odrzucenie zgłoszeń za bezpodstawne. Decyzja ta umożliwiła ekipom CART start w Indianapolis. Wyścig ten stanowił 4 rundę nowo powstałej serii. Mistrzostwa składały się z 14 wyścigów, w tym jednego na torze drogowym Watkins Glen. Po tytuł sięgnął Ricky Mears, który trzykrotnie stawał na najwyższym stopniu podium.
Ricky Mears, Indianapolis 500 1979
W 1980 roku za sprawą prezesa Indianapolis Motor Speedway, Johna Coopera doszło do połączenia CART oraz USAC, co zaowocowało powstaniem Championship Racing League (CRL). Utworzenie mistrzostw ogłoszono 3 kwietnia, 10 dni przed pierwszym wyścigiem. Jeszcze przed połączeniem serii każda z organizacji miała zaplanowany własny kalendarz. Sezon CART miał rozpocząć się już 2 marca na torze Phoenix, lecz ze względu na powodzie, jakie nawiedziły Arizonę, wyścig został odwołany. Po połączeniu serii ustalono nowy harmonogram liczący 12 rund.
Właściciele ekip USAC otrzymali pięć z sześciu miejsc w zarządzie CRL, co spotkało się z niezadowoleniem Coopera. 20 czerwca, podczas spotkania z mediami stwierdził on, że wyścigi nie powinny być kontrolowane przez właścicieli zespołów, lecz przez niezależny organ. Zaczął także nalegać na USAC, by dostosowało się do tych reguł, o ile nadal chce sprawować władzę nad Indianapolis 500. 30 czerwca doszło do spotkania władz USAC, podczas którego przedyskutowano sposób wyboru przedstawicieli do rady CRL. Spotkanie nie przyniosło jednak oczekiwanych rezultatów ze względu na brak jednomyślności potrzebnej do zmiany regulaminu w trakcie sezonu.
W lipcu USAC wycofała się z organizowania serii kończąc swój sezon po piątej rundzie na torze Mid Ohio. CART tymczasem kontynuowało mistrzostwa zgodnie z wcześniej zaplanowanym kalendarzem. W trakcie 12 rund zawodnicy trzykrotnie ścigali się na torach drogowych. Do Watkins Glen dołączyły tory Mid Ohio oraz Autódromo Hermanos Rodríguez, za sprawą którego Amerykańskie mistrzostwa bolidów jednomiejscowych po raz pierwszy zawitały do Meksyku. Po dwóch latach obiekt zniknął jednak z kalendarza.
Dick Simon, Watkins Glen 1980
W 1982 roku w mistrzostwach po raz pierwszy pojawił się tor zbudowany na płycie lotniska. Zawody w Cleveland szybko zyskały popularność zajmując stałe miejsce w kalendarzu.
Cztery tygodnie po inauguracyjnym wyścigu na Burke Lakefront Airport doszło do tragicznego wypadku, w którym śmierć poniósł Jim Hickman. Amerykanin rozbił się w pierwszym zakręcie podczas treningu przed wyścigiem Tony Bettenhausen 200. Kierowca został zabrany do szpitala Milwaukee hospital, gdzie zmarł 12 godzin później w wyniku obrażeń głowy. Przyczyną wypadku była prawdopodobnie zablokowana przepustnica.
W 1983 roku, po dwuletniej przerwie, wyścig Indianapolis 500 powrócił do kalendarza CART. Mistrzem został Al Unser, który z przewagą 5 punktów pokonał debiutanta, Teo Fabiego.
W sezonie 1985 uwaga kibiców była skupiona na pojedynku o mistrzowski tytuł pomiędzy Alem Unserem oraz jego synem Alem Unserem Jr. Unser Jr. prowadził w klasyfikacji generalnej na dwa wyścigi przed końcem sezonu, jednak zwycięstwo jego ojca w Phoenix odwróciło sytuację w punktacji. W kończącej sezon rundzie na Tamiami Park Unser Jr zmierzał po mistrzostwo jadąc na trzeciej pozycji. Unser był wówczas piąty, jednak na ostatnich okrążeniach wyprzedził Roberto Moreno awansując na czwarte miejsce. Dzięki temu to on zdobył tytuł pokonując swojego syna różnicą zaledwie jednego punktu.
Al Unser Jr, GP Miami 1985
Tymczasem z poważnym problemem spotkali się organizatorzy wyścigu Michigan 500, na który Goodyear przygotował nowe opony. W trakcie treningów doszło do trzech poważnych wypadków spowodowanych przez ogumienie, w związku z czym zdecydowano się przesunąć wyścig o tydzień. W tym czasie Goodyear dostarczyło opony w starszej specyfikacji, które zostały wykorzystane podczas rywalizacji.
Duże kontrowersje wzbudził również wyścig na Sanair Super Speedway. Prowadzący stawkę w końcowej fazie rywalizacji samochód bezpieczeństwa niespodziewanie zjechał do boksu na ostatnim okrążeniu. Zajmujący pierwszą pozycję Johnny Rutherford nie został poinformowany o restarcie, a sytuację wykorzystał Pancho Carter wyprzedzając go na ostatnich metrach i odnosząc zwycięstwo. Po wyścigu Rutherford złożył jednak protest, po rozpatrzeniu którego sędziowie uznali go za zwycięzcę wyścigu.
W 1986 roku seria zawitała do Kanady na tor uliczny w Toronto. Mistrzem w tamtym sezonie został Bobby Rahal, który wygrał również Indianapolis 500.
Bobby Rahal, Indianapolis 500 1986
W latach 80 na organizację spadła fala krytyki, którą wywołał Andy Kenopensky prowadzący ekipę Machinists Union Racing. W 1989 doszło do spotkania z władzami CART w Pocono i Michigan, podczas którego kilku kierowców zarzuciło organizacji, że nowe zmiany w regulaminie faworyzują bogate ekipy.
W 1991 roku CART po raz pierwszy zagościła w Australii, gdzie rozegrana została otwierająca sezon runda na ulicznym torze Surfers Paradise. W kalendarzu pojawił się również drugi wyścig w Kanadzie odbywający się na ulicach Vancouver.
Tymczasem prezes toru Indianapolis Motor Speedway, Tony George podzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat serii CART. W 1991 roku zaproponował władzom mistrzostw utworzenie nowego składu zarządu, którego członkami mieliby zostać szefowie ekip, dostawcy oraz właściciele torów. Pomysł George'a został jednak odrzucony, a on sam dostał miejsce w zarządzie, jednak bez prawa głosu.
W 1993 do serii dołączył Nigel Mansell i sięgnął po tytuł pokonując Emersona Fittipaldiego. Brytyjczyk został pierwszym kierowcą, który wywalczył mistrzostwo w swoim debiutanckim sezonie. Były kierowca Formuły 1, Alex Zanardi zdominował rok 1997 oraz 1998. Jego zespołowy kolega, Jimmy Vasser, który sięgnął po tytuł w 1996, był ostatnim mistrzem ze Stanów Zjednoczonych.
Nigel Mansell, Laguna Seca 1993
Podczas wyścigu w Michigan w 1995 roku poważny wypadek miał startujący gościnnie Danny Sullivan, w wyniku którego doznał złamania miednicy. Amerykanin postanowił wówczas zakończyć karierę kierowcy wyścigowego zostając konsultantem telewizyjnym.
W sezonie 1996 doszło do tragicznego wypadku podczas wyścigu na torze w Toronto. Pod koniec rywalizacji Jeff Krosnoff zderzył się ze Steffanem Johanssonem. Bolid Amerykanina wzbił się następnie w powietrze i uderzył w siatkę odgradzającą tor przerywając ją. Kierowca uderzył następnie w rosnące w pobliżu toru drzewo oraz słup oświetleniowy. Jeff Krosnoff zginął na miejscu. W wypadku śmierć poniósł również porządkowy Gary Avrin, który został uderzony kołem z bolidu Krosnoffa, a Barbara Johnson została niegroźne ranna i tego samego dnia mogła wrócić do domu.
Kalendarz tego sezonu składał się z 16 rund, a nowością był pierwszy w historii serii wyścig w Brazylii rozegrany na owalu Autódromo de Jacarepaguá.
Tymczasem utworzona w 1994 roku przez George'a organizacja Indy Racing League stworzyła w 1996 własne mistrzostwa. Kalendarz początkowo składał się wyłącznie z torów owalnych, a za sprawą "przepisu 25/8" 25 miejsc na starcie Indianapolis 500 było zarezerwowane dla zawodników regularnie rywalizujących w IRL.
W marcu 1996 roku CART wniosło pozew do sądu przeciwko Indianapolis Motor Speedway w celu ochrony opatentowanego znaku IndyCar, który tor próbował pozyskać. W kwietniu własny pozew złożyło Indianapolis posiadające prawa do nazwy IndyCar, chcąc uniemożliwić władzom CART korzystanie ze znaku. Ostatecznie osiągnięto porozumienie, zgodnie z którym CART miało zrezygnować z korzystania ze znaku po roku 1996, natomiast IRL nie mogło go wykorzystać przed 2002 rokiem. W związku z tym władze CART musiały zrezygnować ze stosowanego przez nich od lat na startujące w serii bolidy zwrotu "Indy Car" zastępując go używanym za czasów AAA określeniem "Champ Car".
Zespoły CART postanowiły zbojkotować wyścig w Indianapolis. Tymczasem władze serii utworzyły konkurencyjne dla Indy 500 zawody U.S. 500 na torze Michigan. Impreza odbywała się w dzień wyścigu w Indianapolis, nie była jednak transmitowana przez żadną z telewizji, a frekwencja na trybunach była niska. Na starcie wyścigu doszło do karambolu z udziałem 10 kierowców. Zawodnicy, którzy odpadli z rywalizacji, otrzymali jednak możliwość przystąpienia do restartu wykorzystując zapasowe bolidy swoich ekip. W kolejnym roku postanowiono przenieść wyścig na inny termin, a nazwa U.S. 500 była używana do 1999 roku.
Wypadek na starcie wyścigu U.S. 500 1996
W 1997 CART zorganizowała rundę na torze w Gateway w przeddzień zawodów na Indianapolis, lecz ten wyścig również nie cieszył się zbyt dużą popularnością wśród kibiców. Tymczasem Tony George zmienił przepisy techniczne wyścigu Indianapolis 500 uniemożliwiając samochodom CART na udział w rywalizacji. Decyzja ta spowodowała spadek frekwencji na trybunach oraz oglądalności telewizji. Zawody te stanowiły początkowo główny atut IRL, seria zaczęła jednak umacniać swoją pozycję poprzez wyścigi na Charlotte i w Teksasie.
W 1998 roku Władze CART postanowiły wypuścić akcje, które przyniosły 100 milionów dolarów przychodu. W kalendarzu po raz pierwszy w historii serii pojawiła się runda w Japonii rozgrywana na owalnym torze Motegi. Doszło także do zmian w regulaminie technicznym serii - na tory owalne wprowadzony został płat Handforda - dodatkowy element zwiększający opór aerodynamiczny i zmniejszający prędkość. Spowolnienie pojazdów nie uchroniło jednak przed tragedią, do której doszło podczas wyścigu w Michigan. Na 175 okrążeniu Adrián Fernández uderzył w ścianę, a koło, które odpadło z jego bolidu, przeleciało nad ogrodzeniem i wpadło w kibiców. W wypadku zginęły 3 osoby, a 6 zostało rannych.
Nie mniej tragiczny był rok 1999. Podczas kwalifikacji na Lagunie Sece 28-letni Gonzalo Rodríguez wypadł z toru i uderzył w betonową ścianę w zakręcie Corkscrew. Urugwajczyk zginął na miejscu w wyniku obrażeń głowy. Kolejny śmiertelny wypadek miał miejsce 7 tygodni później podczas kończącego sezon wyścigu na torze California Speedway. Na wyjściu z drugiego zakrętu Greg Moore stracił kontrolę nad bolidem i uderzył w barierę po wewnętrznej stronie toru. Zawodnik z poważnymi obrażeniami głowy oraz narządów wewnętrznych został zabrany do Loma Linda University Medical Center, gdzie wkrótce stwierdzono zgon. Wyścig decydujący o losach mistrzowskiego tytułu był jednak kontynuowany. Zwycięstwo w nim odniósł Adrián Fernández, jednak cała uwaga skupiona była na walczących o tytuł Dario Franchittim i Juanie Pablo Montoyi. Kolumbijczyk, dla którego był to debiutancki sezon, zajął czwarte miejsce, dzięki czemu zrównał się w klasyfikacji generalnej z Franchittim. Montoya wygrał jednak aż siedem wyścigów, a jego rywal triumfował trzykrotnie, w związku z czym to Kolumbijczyk zdobył tytuł.
Juan Pablo Montoya, Laguna Seca 1999
W 2000 roku zespół Chipa Ganassiego postanowił wystawić dwa bolidy w Indianapolis 500 dla Jimmy'ego Vassera oraz Juana Pablo Montoyi. Kolumbijczyk prowadził przez 167 okrążeń i wygrał wyścig. Rok później w Indy pojawił się również zespół Penske.
Tymczasem coraz większą popularność zdobywał wyścig Indycar na torze w Teksasie. Władze CART broniąc swojej pozycji najważniejszej serii wyścigowej w USA podpisały kontrakt z Texas Motor Speedway, gdzie w 2001 roku miał być rozegrany wyścig Firestone Firehawk 600. Jednak łagodne i mocno nachylone łuki toru w połączeniu z szybszymi od pojazdów Indycar bolidami CART poskutkowały powstaniem silnych przeciążeń oddziaływujących na kierowców. Po treningach zawodnicy zaczęli skarżyć się na zawroty głowy i dezorientację. Podczas spotkania kierowców 21 z 25 sportowców przyznało się do odczuwania negatywnych skutków przeciążenia. Władze serii nie były w stanie w tak krótkim czasie znaleźć rozwiązania, które pozwoliłoby spowolnić bolidy. W związku z tym wyścig został początkowo przesunięty, a następnie odwołany. Władze były chwalone za nienarażanie zawodników na niebezpieczeństwo, jednak impreza przyniosła spore straty wizerunkowe. Podczas procesu sądowego wyszło na jaw, że szef Texas Motor Speedway nalegał na zorganizowanie testów przed wyścigiem, lecz CART odmówiło. Ostatecznie władze serii musiały zapłacić 5-7 mln dolarów odszkodowania władzom toru. W ostatnim kwartale 2001 roku CART zanotowało stratę wynoszącą 1,7 mln dolarów.
Kolejnymi nowościami sezonu 2001 był powrót serii do Meksyku, a także dwie rundy w Europie, gdzie w odstępie tygodnia rozegrane zostały wyścigi na Lausitzringu i Rockingham. Podczas rywalizacji w Niemczech poważny wypadek miał Alex Zanardi, który obrócił się opuszczając aleję serwisową na 142 okrążeniu. Wówczas w jego bolid wpadł Alex Tagliani. Z powodu odniesionych obrażeń lekarze amputowali Zanardiemu obydwie nogi. W 2003 roku wyścig w Wielkiej Brytanii został przeniesiony z Rockingham na Brands Hatch Indy, a w 2004 zarówno Wielka Brytania, jak i Niemcy wypadły z kalendarza.
Rockingham 2002
W 2002 zespoły Penske oraz Blair Racing opuściły CART i przeniosły się do serii Indycar, a w kolejnym roku na taki sam ruch zdecydował się Andretti Green Autosport. Tor Michigan, na którym rozgrywano stanowiący konkurencję dla Indianapolis 500 wyścig U.S. 500, w 2002 roku nie przedłużył umowy z CART i znalazł się w kalendarzu IRL.
Po sezonie 2002 ze sponsorowania serii wycofała się firma FedEx. Tymczasem Honda i Toyota zakończyły dostarczanie silników ekipom CART i przeszły do Indycar. Władze mistrzostw postanowiły przed 2003 rokiem zmienić nazwę. Udało im się także pozyskać nowego sponsora, a seria zmieniła nazwę na Bridgestone Presents The Champ Car World Series Powered by Ford. W związku z utratą głównego sponsora oraz dwóch dostawców silników ceny akcji CART spadły do 25 dolarów. Po zakończeniu sezonu doszło do upadku serii.
Jednym z chętnych do zakupu CART był Tony George. Planował on nabycie jednak tylko tych aktywów, które pozwoliłyby mu zlikwidować serię. W takiej sytuacji dostawcy, którzy nie dostali jeszcze zaległych pieniędzy od CART, utraciliby je. Ofertę zakupu złożyli także: Gerald Forsythe, Paul Gentilozzi, Kevin Kalkhoven oraz Dan Pettit. Założyli oni we czwórkę Open Wheel Racing Series (OWRS). Ich oferta była niższa, jednak zapewniała przetrwanie serii i wyregulowanie zaległych warunków wobec dostawców. W związku z tym, podczas rozprawy 28 stycznia 2004 roku sędzia Frank Otte zadecydował, że nabywcą powinna zostać spółka OWRS. Wkrótce po nabyciu serii firma zmieniła nazwę na Champ Car World Series (CCWS) LLC.
Team Rahal oraz Fernández Racing opuściły Champ Car tuż przed startem sezonu 2004 przenosząc się do Indycar. Kilka ekip, m.in. Newman/Haas Racing oraz Dale Coyne Racing, zapewniało jednak kontynuowanie swoich startów w Champ Car.
Sébastien Bourdais, Justin Wilson, Autodromo Hermanos Rodríguez 2006
W 2007 roku ze sponsorowania serii wycofał się Bridgestone oraz Ford, a władze mistrzostw popadły w poważne kłopoty. Kilka wyścigów zostało przedwcześnie odwołanych. W mediach coraz częściej pojawiały się plotki o trudnej sytuacji finansowej serii, co tylko pogarszało sprawę. Sezon składał się z 14 rund, z czego dwie rozegrane zostały w Europie. Kierowcy rywalizowali ze sobą na Holenderskim torze Assen oraz na Belgijskim Zolder. Po raz pierwszy od momentu powstania mistrzostw w kalendarzu zabrakło torów owalnych.
14 lutego 2008 roku władze CCWS ogłosiły upadek serii. 22 lutego podpisana została umowa, na mocy której miało dojść do połączenia serii z IndyCar. Zgodnie z nią władze IndyCar za cenę 6 milionów dolarów przejęły kontrakty z organizatorami wyścigów podpisane z serią Champ Car oraz majątek ruchomy, w tym samochód medyczny. Ekipy Forsythe oraz Kalkhoven otrzymały zakaz startów w mistrzostwach w zamian za 2 mln dolarów, które miały być wypłacone pod warunkiem uregulowania przez zespoły rachunków związanych z GP Long Beach oraz poparcia IndyCar. Władze IndyCar przejęły również prawa do wszystkich materiałów i historii CART i CCWS.
3 czerwca 2008 roku sprzedano wszystkie aktywa Champ Car, a seria oficjalnie upadła.
Pierwszym wyścigiem po połączeniu obydwu serii był GAINSCO Auto Insurance Indy 300 rozegrany na Homestead-Miami Speedway 29 marca. Podczas GP St Petersburga Graham Rahal z ekipy Newman/Haas Racing odniósł w swoim debiucie pierwsze zwycięstwo w IndyCar dla ekipy z CCWS.
Ze względu na kolizję terminów GP Long Beach i wyścigu IndyCar na Motegi, władze serii postanowiły przeprowadzić jednocześnie obydwie imprezy. W Long Beach wystartowały dawne zespoły Champ Car korzystając z używanego w CCWS bolidu Panoz DP01, natomiast ekipy z IndyCar wystartowały na Motegi. Obydwa wyścigi były identycznie punktowane. Wyścig o GP Long Beach był ostatnim w historii z użyciem samochodów Champ Car.
Will Power, Justin Wilson, GP Long Beach 2008
W ten sposób po blisko 30 latach seria CART zakończyła swą działalność. Mistrzostwa te szybko zyskały popularność pokonując w walce o tytuł najważniejszej serii wyścigowej zawody organizowane przez USAC. Nie dały sobie jednak rady z konkurencyjną serią utworzoną przez Tony'ego Georga. Jej losy opisane zostały w następnej, ostatniej już części artykułu.
Źródła
pl.wikipedia.org/Champ_Car
en.wikipedia.org/Champ_Car
en.wikipedia.org/American_open-wheel_car_racing
champcarstats.com
anotherindycarblog.wordpress.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz