W 1989 roku Tony George został prezesem toru Indianapolis Motor Speedway. Amerykanin zaangażował się nie tylko w sprawy toru, ale także serii CART, w ramach której odbywał się wyścig Indianapolis 500. George podzielił się swoimi obawami związanymi ze zmianami przepisów. Szczególnie martwiły go restrykcje dotyczące wynajmu silników oraz nagłe zmiany w przepisach, jak np. zakaz używania włókna węglowego ustanowiony w marcu 1990 roku. Wprowadzona pod pretekstem poprawy bezpieczeństwa zmiana bardzo pomogła dwóm największym konstruktorom - Loli i Penske.
George chciał także większego prestiżu wyścigu Indianapolis 500. Zawody były co prawda nadzorowany przez USAC, jednakże z kilkoma zaledwie zmianami korzystano z regulaminu CART.
Nie był to jedyny powód, dla którego seria CART spotkała się z krytyką. Mistrzostwom zarzucano także nadmiar torów drogowych w kalendarzu oraz wzrost kosztów. W stawce było także niewielu Amerykańskich kierowców - zaledwie 10, a młodzi zawodnicy, jak Jeff Gordon, woleli starty w serii NASCAR.
W 1991 roku George zaproponował władzom serii CART utworzenie nowego składu zarządu, którego członkami mieliby zostać właściciele ekip, dostawcy oraz właściciele torów. Jego pomysł został jednak odrzucony, a on sam dostał miejsce w zarządzie, jednak bez prawa głosu.
Tony George
W 1994 George utworzył organizację Indy Racing League, która w 1996 roku zajęła się organizacją własnych mistrzostw. Władze IRL liczyły, że ich seria przyciągnie zespoły i kierowców startujących w CART. Jednak zaledwie kilka tygodni po ogłoszeniu kalendarza przez IRL, swój harmonogram ogłosiło CART. Dwie rundy pokrywały się z wyścigami IRL, uniemożliwiając kierowcom starty w obydwu seriach.
Aby zachęcić zespoły i zawodników do startów w pełnym sezonie, postanowiono, że liczba zdobytych punktów będzie mnożona przez liczbę wyścigów, w których wystartował dany kierowca. Oznaczało to, że w przypadku startu np. w trzech rundach, punkty były mnożone razy trzy.
Pierwszy sezon Indy Racing League składał się z trzech rund, a inaugurujący mistrzostwa wyścig rozegrano 27 stycznia na Walt Disney World Speedway. Następnie zawodnicy udali się na tor Phoenix, który do tej pory był gospodarzem serii CART. Sezon zakończyła 500-milowa rywalizacja w Indianapolis. Za sprawą "przepisu 25/8" 25 miejsc na starcie wyścigu zapewnione mieli regularnie startujący w IRL zawodnicy pozostawiając jedynie 8 miejsc dla kierowców CART.
Runda zakończyła się tragicznie dla zdobywcy pierwszego pola startowego, Scotta Braytona. 17 maja podczas treningu w bolidzie Amerykanina doszło do pęknięcia opony w drugim zakręcie. W wyniku usterki pojazd jadący 370 km/h obrócił się i wpadł bokiem w ścianę. Siła była tak duża, że kierowca uderzył głową w bandę. Scott Brayton zmarł niemal natychmiast po wypadku.
Buzz Calkins, Walt Disney World Speedway 1996
Pierwszymi mistrzami serii zostali Scott Sharp oraz Buzz Calkins, którzy zdobyli taką samą liczbę punktów. Mimo, że Calkins wygrał jeden wyścig, a Sharp żadnego, regulamin nie przewidywał rozstrzygnięcia tytułu na podstawie liczby zwycięstw.
W marcu 1996 roku CART wniosło pozew do sądu przeciwko Indianapolis Motor Speedway w celu ochrony opatentowanego znaku IndyCar, który tor próbował pozyskać. W kwietniu własny pozew złożyły władze toru które posiadały prawa do nazwy IndyCar, co uniemożliwiało CART korzystanie ze znaku. Ostatecznie osiągnięto porozumienie, zgodnie z którym CART miało zrezygnować z korzystania ze znaku po roku 1996, natomiast IRL nie mogło go wykorzystać przed 2002 rokiem.
Początkowo zakładano, że każdy sezon IRL będzie odbywał się w sezonie zimowym, a ostatnią rundą miał być rozgrywany w maju wyścig Indianapolis 500. Zgodnie z tym planem składający się z 4 wyścigów sezon 1996-1997 miał rozpocząć się w sierpniu rundą na New Hampshire, a zakończyć wyścigiem Indy. Jednak tego typu układ stwarzał potencjalne problemy z kontraktami dla kierowców, sponsorów i zakupem sprzętu, gdyż cała branża wyścigowa była przystosowana do letniego systemu rozgrywania wyścigów. Dodatkowo zaledwie kilka torów zlokalizowanych na południu kraju była gotowa gościć wyścigi samochodowe w miesiącach zimowych, co powodowało duże przerwy pomiędzy poszczególnymi rundami. 9 października 1996 roku postanowiono wydłużyć sezon aż do października, a kolejne mistrzostwa rozegrać w tradycyjnym, letnim sezonie.
Podczas pierwszych dwóch rund, które odbywały się jeszcze w roku 1996, zespoły korzystały z nadwozi i silników używanych w poprzednim sezonie. W 1997 wprowadzono natomiast nowe nadwozia oraz jednostki napędowe. Według przepisów do rywalizacji dopuszczone zostały wolnossące silniki V8 o pojemności 4 L zasilane metanolem. Obroty ograniczono do 10 000/min, a cenę do 80 000 dolarów. Jednostki te osiągały moc około 700 KM.
Walt Disney World Speedway 1997
Podczas tego najdłuższego w historii, trwającego 17 miesięcy sezonu rozegrano pierwszy nocny wyścig w serii Indycar, który miał miejsce 7 czerwca 1997 roku na owalu w Teksasie. Kierowcy ścigali się przy sztucznym oświetleniu również podczas rundy w Charlotte. Był to także powrót 1,5 milowych owali po 14 latach przerwy.
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych rund był wyścig Indianapolis 500. Na 199 okrążeniu Tony Stewart otarł się o ścianę i zarządzono neutralizację. Samochód bezpieczeństwa nie został jednak wypuszczony na tor, a na następnym okrążeniu wywieszono zieloną flagę nie uprzedzając wcześniej kierowców o restarcie. Żółte światła świadczące o neutralizacji zostały natomiast wyłączone dopiero kilkanaście sekund później. Mimo zaskakującej sytuacji Arie Luyendyk zdołał obronić prowadzenie, jednak cała sytuacja nadszarpnęła reputację USAC, które od początku istnienia mistrzostw zajmowało się pomiarem czasu, punktacją oraz kontrolą techniczną.
Arie Luyendyk, Indianapolis 500 1997
Organ zaliczył kolejną wpadkę podczas rozgrywanego dwa tygodnie później wyścigu w Teksasie. Podczas neutralizacji na 140 okrążeniu elektroniczny system pomiaru nie uwzględnił okrążenia Arie Luyendyka a także kilku innych kierowców. Według pokazywanych przez niego wyników liderem został Tony Stewart, który jednak nie ukończył wyścigu z powodu awarii silnika, jaka spotkała go na dwa okrążenia przed metą. W takiej sytuacji jako lidera uznano Billy'ego Boata, który jako pierwszy ujrzał flagę w szachownicę i został ogłoszony zwycięzcą wyścigu. Luyendyk złożył protest twierdząc, że to on wygrał zawody. Po obejrzeniu nagrań sędziowie stwierdzili, że Holender pokonał o jedno okrążenie więcej od pozostałych kierowców. Organizatorzy zrewidowali więc wyniki, a Luyendyk został zwycięzcą wyścigu True Value 500. Tydzień później w związku z tymi dwoma wydarzeniami USAC zostało odsunięte od organizacji IRL, a jego rolę przejął samodzielny organ Indy Racing League.
W latach 1997-1999 ekipy CART nie rywalizowały w Indianapolis. Umożliwiło to start wielu Amerykańskim zawodnikom, którzy nie mieli szans na walkę z kierowcami CART. Jednak brak czołowych zawodników, znanych sponsorów oraz szybszych samochodów Champ Car przyczynił się do spadku popularności wyścigu i zmniejszenia frekwencji na trybunach oraz oglądalności w telewizji. Pozycja mistrzostw CART nie została natomiast osłabiona przez ten rozłam. Większość czołowych kierowców i zespołów nie opuściło serii, a jedynym atutem IRL był wyścig Indianapolis 500. Seria ta zaczęła jednak budować swoją pozycję poprzez wyścigi w Charlotte i Teksasie.
W 1999 podczas wyścigu na Charlotte doszło do tragicznego wypadku, w wyniku którego śmierć poniosło trzech kibiców. Na 62 okrążeniu z powodu awarii zawieszenia rozbił się Stan Wattles, a następnie wpadł na niego John Paul Jr. Urwane tylne koło z bolidu Paula Jr przeleciało nad ogrodzeniem i wpadło w trybuny. Po przejechaniu kilku okrążeń za samochodem bezpieczeństwa główny menadżer obiektu, Humpy Wheeler zadecydował o przerwaniu zawodów. W związku z tym, że nie przejechano połowy dystansu, wyścig oficjalnie uważa się za nierozegrany. Po wypadku dodano do konstrukcji bolidów linki mocujące koła, zmodyfikowano również siatki na torze zaginając ich górną część do wnętrza toru.
Kolejny poważny wypadek miał miejsce 6 stycznia 2000 roku. Wówczas to Sam Schmidt rozbił się podczas przedsezonowych testów na Walt Disney World Speedway. W wyniku wypadku kierowca doznał paraliżu czterokończynowego. Pierwsze pięć miesięcy po wypadku spędził podłączony do respiratora. Mimo, że został zmuszony do zakończenia kariery kierowcy, powrócił on do motosportu jako szef zespołu wyścigowego Sam Schmidt Motorsports.
Sezon 2000 miał składać się z 10 rund, lecz budowa owalu na lotnisku w Cleveland nie doszła do skutku, a obiekt w konfiguracji drogowej znalazł się ostatecznie w kalendarzu CART. Tymczasem startujący w Champ Car zespół Chipa Ganassiego postanowił wystawić dwa bolidy w Indianapolis 500 dla Jimmy'ego Vassera oraz Juana Pablo Montoyi. Kolumbijczyk prowadził przez 167 okrążeń i wygrał wyścig. Mistrzem IRL został natomiast Buddy Lazier.
Juan Pablo Montoya, Indianapolis 500 2000
Rok później Ganassi przygotował na Indy cztery bolidy, a oprócz niego na starcie stanęły również rywalizujące w CART zespoły Penske oraz Team Kool Green.
W 2002 roku do serii dołączyły ekipy Penske oraz Blair Racing, a rok później w ślad za nimi poszły zespoły Chip Ganassi Racing oraz Andretti Green Racing, a także dwaj dostawcy silników, Honda i Toyota. Infiniti natomiast odeszło z IRL skupiając się na Infiniti Pro Series. Seria IRL zmieniła ostatecznie nazwę na IndyCar. W kalendarzu pojawił się pierwszy zagraniczny wyścig - Indy Japan 300 na torze Twin Ring Motegi w Japonii. Tor Michigan, na którym rozgrywano stanowiący konkurencję dla Indianapolis 500 wyścig U.S. 500, w 2002 roku opuścił CART i znalazł się w kalendarzu IRL.
21 października 2003 roku, w wypadku podczas testów opon na Indianapolis zginął Tony Rena. Podczas pokonywania czwartego okrążenia Amerykanin obrócił się w trzecim zakręcie po czym wzbił się powietrze i uderzył w siatkę. Kierowca zginął natychmiast w wyniku odniesionych obrażeń.
Tragedia miała miejsce nieco ponad tydzień po bardzo poważnym wypadku Kenny'ego Bräcka w kończącym sezon wyścigu w Teksasie. Szwed po kontakcie z bolidem Tomasa Schecktera wzbił się powietrze i wpadł w zabezpieczającą tor siatkę. Jego pojazd rozpadł się na kawałki. Przeciążenie osiągnęło wartość 214 G. Kierowca doznał w wypadku złamania mostka, jednego kręgu, uda oraz kostki. Rekonwalescencja trwała 18 miesięcy.
Kenny Bräck, Texas 2003
W 2004 roku do serii IRL dołączyły startujące w CART ekipy Team Rahal oraz Fernández Racing. Tymczasem Tony George złożył propozycję zakupu upadającej serii CART. Planował on nabycie jednak tylko tych aktywów, które pozwoliłyby zlikwidować serię. W takiej sytuacji dostawcy, którzy nie dostali jeszcze zaległych pieniędzy od CART, nie otrzymaliby swojego wynagrodzenia. Swoją ofertę złożyło również Open Wheel Racing Series (OWRS) założone przez Geralda Forsythe'a, Paula Gentilozzi, Kevina Kalkhovena oraz Dana Pettita. Ich oferta była niższa, jednak zapewniała przetrwanie serii i wyregulowanie zaległych rachunków wobec dostawców. W związku z tym, podczas rozprawy 28 stycznia 2004 roku sędzia Frank Otte zadecydował, że nabywcą powinna zostać spółka OWRS.
W 2005 roku seria IRL po raz pierwszy rozegrała wyścig na torze drogowym. w kalendarzu pojawiła się runda na ulicznym torze w St Petersburgu, gdzie triumfował Dan Wheldon. Kierowcy zawitali również na znane z NASCAR tory Watkins Glen i Sonoma. Dwa lata później do kalendarza dołączyło również Mid Ohio.
Sezon 2006 rozpoczął się od tragicznego wypadku podczas treningu przed otwierającą sezon rundą w Homestead. Ed Carpenter z powodu awarii opony obrócił się i uderzył w ścianę. Następnie w jego bolid wpadł jadący z prędkością 283 km/h Paul Dana. Dana został przetransportowany do Jackson Memorial Hospital, gdzie zmarł w wyniku odniesionych obrażeń. Mistrzem tego sezonu został Sam Hornish Jr, który mimo zdobycia takiej samej liczby punktów, co Dan Wheldon, pokonał go liczbą zwycięstw.
Sam Hornish Jr., Indianapolis 500 2006
W 2007 mistrzem został Dario Franchitti wykorzystując problemy Scotta Dixona. Nowozelandczyk zmierzał po zwycięstwo dające mu mistrzowski tytuł w kończącym sezon wyścigu w Chicagoland, lecz pod koniec ostatniego okrążenia w jego bolidzie skończyło się paliwo, dzięki czemu tytuł powędrował do kierowcy ze Szkocji.
Przed rozpoczęciem sezonu 2008 doszło do upadku serii CCWS. 22 lutego podpisana została umowa, zgodnie z którą miało dojść do połączenia serii z Indycar. Władze mistrzostw za cenę 6 milionów dolarów przejęły zawarte przez Champ Car kontrakty z organizatorami wyścigów oraz majątek ruchomy, w tym samochód medyczny. Ekipy Kalkhoven oraz Forsythe otrzymały zakaz startów w serii w zamian za 2 mln dolarów, które miały być wypłacone pod warunkiem uregulowania przez zespoły rachunków związanych z GP Long Beach oraz poparcia Indycar. Władze IRL skorzystały z nabytych kontraktów i dodały do swojego kalendarza wyścigi w Long Beach, Edmonton i Surfers Paradise. Rok później natomiast włączono do serii rundę na ulicznym torze w Toronto, natomiast Surfers Paradise wypadło z mistrzostw.
Władze Indycar przejęły również prawa do wszystkich materiałów i historii CART i CCWS. W związku z czym tory debiutujące w IndyCar nie są tak traktowane, o ile wcześniej ścigała się na nich seria CART.
Do Indycar przeszły startujące w Champ Car ekipy Newman/Haas Racing, Dale Coyne Racing, Conquest Racing, HVM Racing (z wyłączeniem Minardi) oraz Pacific Coast Motorsports. PKV Racing dołączył jako KV Racing Technology. Po połączeniu obydwu serii swoje starty zakończyły natomiast Forsythe Racing, Rocketsports, oraz Walker Racing (z pominięciem wspólnego programu z Vision Racing na Edmonton, gdzie kierowcą ekipy został Paul Tracy).
29 marca na Homestead-Miami Speedway rozegrano GAINSCO Auto Insurance Indy 300, pierwszy wyścig po połączeniu obu serii. Już w kolejnej rundzie, GP St Petersburga zwyciężył Graham Rahal z ekipy Newman/Haas Racing odnosząc pierwsze zwycięstwo w Indycar dla ekipy z CCWS. Kolejną, trzecią rundę sezonu stanowiły wyścigi GP Long Beach oraz Indy Japan 300 na torze w Motegi. Ze względu na kolizję terminów postanowiono rozegrać obydwa wyścigi, a każdy z nich był identycznie punktowany. Ekipy Indycar wzięły udział w rywalizacji w Japonii, natomiast na ulicach Long Beach wystartowały dawne zespoły Champ Car korzystając z używanego w CCWS bolidu Panoz DP01. Wyścig o GP Long Beach był ostatnim w historii z użyciem samochodów Champ Car.
Danica Patrick, Twin Ring Motegi 2008
W lutym 2010 roku nowym dyrektorem serii został Randy Bernard. W tym samym roku seria po raz pierwszy gościła w Brazylii, gdzie rozegrany został inaugurujący sezon wyścig na ulicach Sau Paulo. Po mistrzowski tytuł - trzeci w swojej karierze sięgnął Dario Franchitti. Jego główny rywal w walce o mistrzostwo, Will Power, przystępował do kończącej sezon rundy na Homestead, jako lider klasyfikacji generalnej. W trakcie wyścigu Australijczyk obrócił się jednak i uderzył w ścianę, kończąc ostatecznie rywalizację na 25 miejscu. Franchitti natomiast zakończył zawody na ósmej pozycji i wyprzedził Powera pięcioma punktami w klasyfikacji mistrzostw. Był to także pierwszy sezon, w którym przyznano tytuły najlepszego kierowcy na torach drogowych oraz na owalach. Pierwszy z nich zdobył Will Power, drugi Dario Franchitti.
Wyścig na torze Motegi w 2011 rozegrany został na wersji drogowej, co było spowodowane trzęsieniem ziemi, które nawiedziło Japonię niszcząc między innymi owal w Motegi. Była to ostatnia wizyta serii IndyCar w Japonii. Sezon zakończył się tragicznym wypadkiem podczas ostatniej rundy mistrzostw na torze w Las Vegas. Podczas 11 okrążenia wyścigu doszło do karambolu z udziałem 15 bolidów. Jednym z jego uczestników był Dan Wheldon, który wpadł na inny bolid i wzbił się w powietrze przelatując około 100 metrów, po czym wpadł na siatkę zabezpieczającą tor. Kierowca podczas wypadku uderzył głową w metalowy słup podtrzymujący siatkę. Zawodnik w stanie krytycznym został przetransportowany do University Medical Center of Southern Nevada. Wkrótce dyrektor serii, Randy Bernard ogłosił, że Dan Wheldon nie żyje. Wyścig, który przerwano po wypadku, nie został wznowiony i w związku z przejechaniem mniej, niż połowy dystansu, uznany jest za nierozegrany. Po tym wypadku władze Indycar znacznie ograniczyły liczbę torów owalnych w kalendarzu. Obecnie sezon składa się w 1/3 z torów owalnych, 1/3 z torów ulicznych i 1/3 z torów drogowych.
W 2012 do użytku wprowadzono nowy bolid Dallarę IR-12. Po tragicznym wypadku Dana Wheldona została przemianowana na DW-12. Jej koszt wynosił 349 000 $ za nadwozie. Nowy pojazd miał być również bezpieczniejszy, a obudowane tylne koła miały zapobiegać podbijaniu bolidów podczas wypadków. Zmieniono także przepisy dotyczące silników. Od tego czasu bolidy napędzane się przez jednostki V6 o pojemności 2,2 litra wyposażone w twin turbo. Rozwijają one moc 550 KM, która w przypadku użycia push-tu-pass wzrasta do 750 KM. Obroty ograniczone są do 12 000/min. Wraz z nowymi przepisami dotyczącymi silników do rywalizacji powrócił Chevrolet. Swoich sił próbował również Lotus, lecz jego silniki były niekonkurencyjne i ekipa wycofała się wraz z końcem sezonu. Od 2011 oprogramowanie sterujące silnikiem dostarcza McLaren.
Saint Petersburg 2012
W 2013 podczas wyścigu w Houston poważny wypadek miał Dario Franchitti. Szkot po kontakcie z Takumą Sato, który wpadł wcześniej w poślizg, wzbił się w powietrze uderzając w siatkę zabezpieczającą tor. W wyniku wypadku kierowca doznał złamania kręgu, prawej kostki oraz wstrząsu mózgu. Lekarze stwierdzili, że kontynuowanie startów może spowodować u Franchittiego trwały paraliż. W związku z tym czterokrotny mistrz serii zadecydował o zakończeniu swojej kariery.
W 2013 zespoły zyskały możliwość projektowania własnych pakietów aerodynamicznych, w skład których wchodziło przednie oraz tylne skrzydło, pokrywa silnika oraz sekcje boczne. Swoje pakiety zaprojektował Chevrolet oraz Honda udostępniając je wszystkim swoim klientom korzystającym z ich silników. Władze serii eksperymentowały tymczasem ze startem zatrzymanym na niektórych torach drogowych. Pomysł ten ostatecznie porzucono po wypadku podczas wyścigu na drogowej pętli Indianapolis w 2014, kiedy to Sebastian Saavedra nie ruszył z miejsca, a dwaj inni kierowcy wjechali w tył jego bolidu. Szczęśliwie nikomu nic się nie stało, mimo, że odłamki poleciały w stronę znajdujących się na pit wall ludzi.
W 2015 podczas 500-milowego wyścigu na torze w Pocono zginął Justin Wilson. Brytyjczyk został uderzony w głowę przez fragment nosa z bolidu Sage'a Karama, który chwilę wcześniej stracił panowanie nad bolidem i uderzył w ścianę. Kierowcę przetransportowano do szpitala, gdzie zmarł następnego dnia. Tydzień później rozegrany został kończący sezon wyścig na torze Sonoma. Prowadzący w klasyfikacji generalnej Juan Pablo Montoya ukończył go na szóstym miejscu. Scott Dixon, który odniósł w nim zwycięstwo, zrównał się w klasyfikacji generalnej z Kolumbijczykiem, a dzięki jednemu zwycięstwu więcej od Montoyi, tytuł powędrował w ręce Nowozelandczyka. Dzięki temu Dixon po raz czwarty mógł świętować tytuł mistrza IndyCar.
James Hinchcliffe, Ryan Hunter-Reay, Texas 2017
W 2018 roku wprowadzono nowy model, Dallarę IR-18. Konstrukcja miała przypominać bolidy CART z lat '90. Pojazd pozbawiony był obudowy tylnych kół, która okazała się nieskuteczna. Ograniczono także liczbę elementów aerodynamicznych, które często odpadały w różnych incydentach i stwarzały zagrożenie na torze. Zrezygnowano również z własnych pakietów aerodynamicznych, co miało za zadanie zbliżyć do siebie stawkę oraz ograniczyć rosnące koszty. Mistrzem został, po raz piąty w swojej karierze Scott Dixon. Tytuł debiutanta roku wywalczył natomiast Robert Wickens, który został zmuszony zakończyć przedwcześnie sezon po poważnym wypadku na torze Pocono. Kanadyjczyk podczas walki o pozycję zetknął się kołami z Ryanem-Hunterem Reayem, w wyniku czego bolid Amerykanina wpadł w poślizg. Wickens uderzył w jego samochód, po czym został podbity i wpadł w barierę, a następnie w siatkę otaczającą tor wykonując kilku obrotów wokół własnej osi. W wyniku wypadku kierowca doznał uszkodzenia rdzenia kręgowego, licznych złamań, a także stłuczenia płuc, w związku z czym przez kilka dni musiał być podłączony do respiratora. Wickens obecnie przechodzi rehabilitację starając się jak najszybciej powrócić do wyścigów.
W ten sposób doszliśmy do końca składającego się z 4 części artykułu opisującego historią Indycar. W tym czasie poznaliśmy losy serii pod egidą AAA, USAC, CART, OWRS oraz IRL. Jednakże koniec artykułu nie oznacza końca historii. 10 marca rozpocznie się kolejny sezon, podczas którego kierowcy i zespoły przystąpią do rywalizacji tworząc kolejny rozdział historii IndyCar.
Źródła
pl.wikipedia.org/wiki/IndyCar_Series
en.wikipedia.org/wiki/IndyCar_Series
en.wikipedia.org/wiki/American_open-wheel_car_racing
www.indycar.com/Stats
8w.forix.com/irl.html
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz